پاسخگوی شما هستیم
۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸
پاسخگوی شما هستیم
۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸
اصول مشاوره شغلی مشاوره شغلی پاسخ به سوالات مراجعین در مورد انتخاب شغل و مشکلات شغلی با توجه به نظریات روانشناسی کار است. مشاوره شغلی با روانشناسی سیاسی ارتباط دارد: اگر افراد شغل مناسب و درآمد کافی داشته باشند به خدمات ح
مشاوره شغلی پاسخ به سوالات مراجعین در مورد انتخاب شغل و مشکلات شغلی با توجه به نظریات روانشناسی کار است.
اگر افراد شغل مناسب و درآمد کافی داشته باشند به خدمات حکومتی نیاز کمتری خواهند داشت و می توانند از آسیب های سیاسی دوری کنند.
الف. انتخاب عنوان شغلی
در این مرحله مراجع با کمک مشاور از بین مشاغل تولیدی یا خدماتی یکی را انتخاب می کند. به عنوان مثال از میان پزشک، روانشناس یا تجارت یکی را انتخاب می کند.
ب. انتخاب موقعیت شغلی
در این مرحله با توجه به مرحله الف از بین موقعیت های موجود یک مکان را برای شروع کار انتخاب می کند.
در مرحله الف به عوامل زیر توجه می شود:
۱. استعداد مراجع به کدام عنوان شغلی بیشتر است. برای استعداد سنجی از آزمونهای استعداد شغلی مانندMBTI ، HALAND, STRONG استفاده می شود.
اگر مراجع سابقه شغلی دارد در این مرحله ملاحظه می شود.
۲. علاقمندی مراجع به کدام شغل بیشتر است. مراجع خودش با توجه به نظریه معیارهای انتخاب تعیین می کند که به کدام شغل علاقه بیشتری دارد. در نظریهٔ معیارهای انتخاب به عوامل زیر توجه می شود:
۱. تأثیر شغل بر معنویت
۲. تأثیر شغل بر اقتصاد
۳. تاثیر شغل بر اعتبار اجتماعی
۴. لذت بخش بودن شغل
۵. آموزنده بودن شغل
نتیجه این مرحله مشخص می کند که شغل به عنوان مثال پزشک باشد.
در مرحله ب عنوان مثال مشخص می کنیم در کدام مرکز درمانی پزشک شود( انتخاب موقعیت شغلی). در این مرحله به عوامل زیر توجه می شود:
۱. میزان درآمد
۲. سختی کار . مقررات
۳. شخصیت کارفرما یا رئیس
۴. ساختمان کار و فاصله از منزل
۵. همکاران
۶. فوق برنامه و تفریحات
نوع دوم مشاوره شناسایی مشکلات موجود در شغل و ارائه راه حلهای مناسب است. مشکلات شغلی عبارتند از:
۱. فرسودگی شغلی
۲. کمبود درآمد
۳. مقررات سخت
۴. بی عدالتی و تبعیض
۵. دوری محل کار از منزل
۶. بدرفتاری مدیر یا همکاران یا مراجعین.
۷. ورشکستگی مالی
۸. مواجه با کلاهبرداری
۹. برخوردهای جنسیتی
۱۰. روابط جنسی
۱۱. نبودن شایسته سالاری
۱۲. بیماری های ناشی از کار
۱۳. نامناسب بودن ساعات کار
۱۴. چند شغلی بودن
۱۵. نداشتن مهارت کار تیمی
۱۶. نداشتن مهارت‌های فنی
۱۷. نامناسب بودن شغل با شخصیت و هوش.
۱۸. نبودن مرخصی و تفریح کافی در شغل.
۱۹. کمبود ایمنی در کار
۲۰. نبودن ابزار کار
برای حل مشکلات شغلی از روش حل مسئله یا توانمندسازی مراجع استفاده می کنیم.
نظریه شغلی شخصیتی هالند
تصمیم‌گیری درباره انتخاب شغل و حرفه،یکی از مهمترین وسرنوشت‌سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می‌آید. امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار،سرعت فزاینده رشد تکنولوژی ،تقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارت‌ها با توجه به تفاوت‌های فردی، موجب شده تا این موضوع مورد توجه دانشمندان علم روانشناسی و مشاوره‌ی شغلی قرار بگیرد. نهضت روانشناسی مشاوره، از ابتدا دارای بار قوی شغلی بوده است.
از جمله نظریات مهم در زمینه مشاوره شغلی، نظریه‌ی شغلی –شخصیتی هالند است. نظریه شخصیت‌های شغلی و محیط‌های کاری هالند،همچون نظریه سازش شغلی داویس و لا ف‌کویست ازجمله نظریه‌های جور بودن شخص – محیط به حساب می‌آید. روانشناسی شخص – محیط براساس این فرضیه اساسی رشد یافته است که بین افراد و محیط‌های کاریشان ارتباط متقابل وجود دارد؛ یعنی افراد بر محیط تاثیر می‌گذارند و محیط نیز بر افراد.
نظریه‌ی تصمیم‌گیری شغلی ها لند ،نظریه همخوانی شغل و شخصیت است که حدود ۵۰ سال توسط هالند و دیگران
به‌کار رفته وهم اکنون نیز در مدارس،دانشگاه‌ها، بازار کار و دیگر محیط‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین سودمندی و اعتبار آن در کشورهای آمریکایی، اروپایی، آسیایی، استرالیایی و آفریقایی مورد تایید قرار گرفته است.
هالند، نظریه خود را بر مبنای دو اصل استوار نموده است:
۱. انتخاب شغل و حرفه به نوع شخصیت فرد بستگی دارد و راهی برای ابراز وجود فرد به حساب می‌آید
۲. انتخاب شغل و حرفه رابطه مستقیمی با طرز تلقی و گرایش فرد دارد.
وی معتقد است که با وجود پیشرفت‌های زیاد در علومی همچون آمار، هنوز هم بهترین راه برای پیش‌بینی شغل فرد، پرسش در مورد ترجیحات شغلی اوست و لذا از طریق مصاحبه می‌توان رغبت‌ها و گرایش‌های شغلی فرد را به‌دست آورد. هالند، در بررسی‌های پنجاه ساله خود نشان داد که شخصیت فرد می‌تواند نقش مهمی در انتخاب شغل و به‌طورکلی در زندگی حرفه‌ای او داشته باشد.
براساس نظریه هالند، افراد در محیطی رشد می‌کنند که بتوانند در آن مهارت‌ها و توانایی‌های خود را به‌کار گیرند و نگرش‌ها و ارزش‌های خود را نشان دهند، تیپ‌های هنری به دنبال محیط‌های هنری و تیپ‌های قراردادی به دنبال محیط‌های قراردادی هستند. حال اگر، الگوی شخصیتی یک فرد و الگوی محیطی او را بدانیم، می‌توانیم برخی از نتایج این‌گونه جور شدن‌ها را پیش‌بینی کنیم.
هالند، در نظریه‌ی خود به دنبال این است که به سه سوال اساسی که در زیر آمده است، جواب داده و از این طریق نظریه‌اش را شرح دهد.
۱. کدام خصوصیات افرادومحیط‌هابه نتایج حرفه‌ای مثبت همچون تصمیمات حرفه‌ای رضایت‌بخش منجر می‌شود؟
۲. کدام خصوصیات افراد و محیط‌ها به تغییر یا ثبات حرفه‌ای در فضای زندگی منجر می‌شود؟
۳. مؤثرترین شیوه‌هایی که انسان‌ها را در ارتباط با علائق شغلی آنها یاری می‌رسانند، کدام‌ها هستند؟
این نظریه دارای مفروضاتی است که هالند آنها را بدین شیوه توضیح داده است:بیشتر افراد را می‌توان به نسبت تشابهاتشان به یکی از شش تیپ شخصیتی تقسیم‌بندی کرد. این تیپ‌ها به عنوان مدلی مناسب برای توصیف فرد به حساب می‌آیند ولی باید دانست که افراد یک تیپ، خالص نیستند و می‌توانند تلفیقی از چند تیپ باشند، ولی یکی از تیپ‌ها غلبه بیشتری دارد.
محیط‌ها نیز طبق این نظریه به شش مدل طبقه‌بندی می‌شوند. نوع مدل محیط براساس مدل غالب افرادی که آن محیط را می‌سازند، تعیین می‌گردد. افرادی که در یک محیط دور هم جمع می‌شوند،
هالند، چهار ساختار را برای توصیف ارتباط بین تیپ‌های افراد و محیط‌های شغلی‌شان فرض می‌کند:همخواني- تمايز- هويت- همساني
همخوانی(Congruence ):نقش محوری را در نظریه‌ی هالند ایفا می‌کند. همخوانی، به جور شدن یک فرد با محیط برمی‌گردد. برای مثال، کار کردن یک فرد متهور در محیط تهوری در مقایسه با کار کردن همان فرد در محیط جستجوگر از همخوانی بالاتری برخوردار است.
تمایز(Differentiation):به میزان شناسایی علایق فرد مربوط می‌شود. زمانی که بین آنچه که فرد دوست دارد و ندارد، تفاوت روشنی برقرار باشد؛ نشان‌دهنده‌ی آن است که علایق به خوبی از هم متمایز شده‌اند
همسانیConsistencyانعکاسی از همبستگی درونی علایق فرد است. مثلا یک فرد با علایق هنری و جستجوگر، همسان‌تر از یک فرد با علایق هنری و قراردادی خواهد بود.
هویتIdentity :این مفهوم، برآوردی از وضوح و ثبات هویت یک شخص یا هویت یک محیط را فراهم می‌کند. هویت شخصی، یعنی داشتن تصویری روشن و ثابت از اهداف، علایق و استعدادهای فردی. هویت محیطی، زمانی وجود دارد که محیط یا سازمانی با اهداف، وظایف، پاداش‌های روشن و متشکل دارد که در فواصل طولانی ثابت می‌ماند.
از این چهار ساختار، علاوه بر توصیف افراد برای توصیف محیط نیز استفاده می‌شود.
۱. واقع‌گرا: از خصوصیات افرادی که در این طبقه قرار می‌گیرند، می‌توان جدیت در کار، واقع‌بینی در امور، مهارت‌های مکانیکی، تفکر عملی،قدرت جسمانی، علاقه و هماهنگی در کارها را نام برد. فرد واقع‌بین، چنانچه با مشکلی مواجه شود، راه‌حل‌های عملی برای مشکلات جستجو می‌کند. این افراد بیشتر به مشاغلی که نیازمند مهارت‌های فنی است، روی می‌آورند. این افراد علاقمند به کار با وسایل و ماشین‌ها و بی‌علاقه به فعالیت‌های آموزشی و درمانی هستند. از نظر صفات شخصیتی، این افراد اهل عمل، خودمحور، صرفه‌جو، سرسخت و غیراجتماعی هستند. مشاغل مناسب این افراد عبارتند از مشاغل فنی، کشاورزی و بعضی از مشاغل خدماتی.
۲. جستجوگر: از خصوصیات بارز افراد این طبقه تفکر، سازمان‌دهی، قدرت و استدلال است. این طبقه از افراد، روابط اجتماعی را زیاد دوست ندارند. گاه به رویاپردازی در مورد پیشرفت‌های آینده‌ی خود مبادرت می‌ورزند و از انجام مشاغل پیچیده که نیاز به تفکر دارد، لذت می‌برند. این افراد خلاق، مستقل، پیشرونده، کمرو و محتاط می‌باشند. علاقمند به پژوهش و کارهای علمی در زمینه‌های ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و بی‌علاقه به فعالیت‌های متهورانه هستند. این افراد دارای این صفات شخصیتی هستند: کنجکاو، دقیق، تحلیل‌گر، پیچیده، کناره‌گیر، منتقد و خوددار. مشاغل مناسب این افراد عبارتند از: مشاغل علمی و پژوهشی، پزشکی و برخی از مشاغل مهندسی
۳. اجتماعی: افرادی که جزء این طبقه هستند،دارای رغبت‌هایاجتماعی می‌باشندونقش معلمی یاروان‌درمانگری را ترجیح می‌دهند. این افرادانسان‌هایی مسئول و بشر دوست هستند و قراردادهای اجتماعی رامی‌پذیرند. درعین حال از حل عقلانی مسائل گریز انند و از کارهای بدنی و فعالیت‌های سازمان‌یافته خوششان نمی‌آید. این گروه علاقمند به امور آموزشی و درمانی و بی‌علاقه به امور فنی و ماشینی هستند. روحیه همکاری، معاشرتی بودن، شکیبایی، مسئولیت‌پذیری و صمیمیت از جمله صفات شخصیتی این گروه می‌باشد. همچنین مشاغل مناسب این گروه عبارتند از: مشاغل مربوط به تعلیم و تربیت، رفاه اجتماعی و موضوعات اخلاقی.
۴. قراردادی: این عده احترام خاصی برای حفظ قوانین و مقررات قایل‌اند و به خوبی به کنترل خویش قادر می‌باشند. دوستدار نظم و ترتیب بوده و از موقعیت‌های پیچیده گریزانند و به فعالیت‌های جسمانی تن در نمی‌دهند. به امور دفتری، تنظیم اطلاعات نوشتاری و پردازش داده‌ها علاقمندبوده و به بی‌نظمی و امور هنری علاقمند نیستند. صفات شخصیتی این گروه عبارت است از: محتاط، مطیع، منظم، صرفه‌جو، دوراندیش و وظیفه‌شناس. مشاغل مناسب این گروه، مشاغل اداری و منشی‌گری، حسابداری و بایگانی می‌باشد
۵. تهوری: افراد نوع تهوری در گویایی بسیار مهارت دارند. ماجراجو و اجتماعی هستند. در فعالیت‌هایشان نقش غالبی بر عهده دارند. در جستجوی قدرت و موقعیت بوده و همواره می‌کوشند تا رهبر باشند و در امور مالی و تجاری نظایر آنها مهارت کسب می‌کنند. علاقمند به فعالیت‌های رهبری، مدیریت، سیاسی و کسب درآمد اقتصادی و بی‌علاقه به امور پژوهشی هستند. ماجراجو، باانرژی، مطمئن به خود، هیجان‌طلب و سلطه‌جو می‌باشند. مشاغل مناسب این گروه عبارت است از: مشاغل مدیریتی، تجارت و فروشندگی
۶. هنری: افراد این طبقه در شناسایی و بیان خصوصیات خود مهارت دارند. روابط حسنه‌ای با دیگران برقرار نموده و در عین حال از نظم و ترتیب به دوراند. در روابط خود با دیگران حساس‌اند. کمتر به کنترل خود می‌پردازند و به سادگی در مورد عواطف و احساسات خود گفتگو می‌کنند. این عده به صفات زنانه بیش از صفات مردانه گرایش دارند و به مبارزه با مشکلات محیطی از طریق ارایه‌ی آثار هنری اقدام می‌نمایند. نسبت به انجام فعالیت‌های پیچیده و ابتکاری و هنری علاقمند هستند. از ویژگی‌های شخصیتی عاطفی، ابرازگر، خیال‌پرداز، آرمان‌گرا و استقلال‌طلبی برخوردارند. مشاغل مناسب این گروه عبارت است از: مشاغل هنری، موسیقی، ادبیات، بازیگری و مترجمی
۱. ارائه‌ی اطلاعات شغلی وحرفه‌ای به ساده‌ترین صورت ممکن به طوری که عملا قابل استفاده با شد.
۲. توصیف جریان انتخاب شغل و ارتباط آن با نوع شخصیت فرد.
۳. فراهم آوردن فرصت‌ها و امکاناتی برای خودشناسی و شناخت نیازهای محیطی.
طبقه‌بندی شغلی ها لند، برای برنامه‌ی راهنمایی و مشاوره‌ی شغلی و حرفه‌ای مدارس نیز درخور توجه است. مشاوران شغلی و حرفه‌ای مدارس با توجه به شش نوع تیپ شخصیت، مهارت‌های لازم برای احراز شغل را از قبل تعیین کرده و سپس با توجه به شناختی که از دانش‌آموزان به دست می‌آورند، آنها را در مسیر مناسبی راهنمایی میشکنند
این طبقه‌بندی شامل ۵۰۰ شغل از متداول‌ترین مشاغل آمریکا است. آنها در نظامی که کد حروف(و، ج، ه، الف، م، ق) را مورد استفاده قرار می‌دهد، مرتب شده‌اند
مشاغل واقع‌گرایانه(و) شامل مشاغل مهارتی، فنی و بعضی از مشاغل خدماتی.مشاغل جستجوگرانه(ج) شامل مشاغل علمی و بعضی از مشاغل فنی.
مشاغل هنری(ه) شامل مشاغل هنری، موسیقی و ادبیات.مشاغل اجتماعی(الف) شامل مشاغل مربوط به تعلیم و تربیت و رفاه اجتماعی.
مشاغل متهورانه(م) شامل مشاغل مدیریت و مشاغل فروشندگی.مشاغل قراردادی(ق) شامل مشاغل اداری و منشی‌گری.
کدهای سه حرفی، مشاغل را توصیف می‌کنند. برای مثال معنی کد(م –الف–ق) برای مدیر فروش این است که، مدیران فروش بیش از همه به افراد مشاغل متهورانه ، تا حدی کمتر به افراد مشاغل اجتماعی و کمتر از آن به افراد مشاغل قراردادی شباهت دارند.طبعا افرادی در این مشاغل موفق‌تر خواهند بود که تطابق بیشتری با این کدها داشته باشند.
نظریه های اصلی مشاوره شغلی عبارتند از:
1. theory of work-adjustment
2. Holland’s theory of vocational personalities in work environment
3. the self-concept theory of career development formulated by Super and more recently by Savickas;
4. Gottfredson’s theory of circumscription and compromise; and
5. social cognitive career theory. The author adopts an international perspective and selectively reviews studies.
نیاز به مشاوره حضوری در این خصوص دارید ؟!
اگر در این خصوص نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج و یا با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید .
نیاز به ویزیت یا مشاوره در منزل دارید؟
اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید .
نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!
اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید
نظرات 