پاسخگوی شما هستیم ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸
پاسخگوی شما هستیم ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸

گناه

گناه به گفته دوانلو گناه مرکز فرماندهی مقاومت است؛ گفته ای  که شاید پرمغزترین تلخیص آثار او باشد. همانگونه که در مدخل مکانیزم درمانی تشریح شده، آشکارسازی و تجربه احساس ناهشیار گناه مولفه اساسی درمان ISTDP موفقیت‌آمیز است.

گناه

به گفته دوانلو گناه مرکز فرماندهی مقاومت است؛ گفته ای  که شاید پرمغزترین تلخیص آثار او باشد. همانگونه که در مدخل مکانیزم درمانی تشریح شده، آشکارسازی و تجربه احساس ناهشیار گناه مولفه اساسی درمان ISTDP موفقیت‌آمیز است.

آدمیان به دلایل بسیار، از خطاپذیری و خطاکاری، یکدیگر را می آزارند و به هم آسیب میزنند آنان در مقام موجوداتی اجتماعی به یکدیگر وابسته اند. وقتی کسی را به او وابسته ای می آزاری به رابطه خود آسیب می‌زنی. بهزیستی شما و حتی شاید بقایتان وابسته است به توانایی شما در ترمیم آسیب وارد شده به رابطه. گناه سالم عاطفه ای است که برانگیزاننده این اعمال انطباقی و ترمیمی است. گرایش به عمل در گناه عبارت است از برقراری ارتباط، ترمیم کردن، پوزش خواستن، تسلی دادن و جزء این. گناه در مرزهای خود هم با اندوه و پشیمانی تماس دارد و هم با احساس عاشقانه و مهرورزانه. به منظور تقویت بقا، قدرت احساس گناه هم وابسته است به میزان و هم به اهمیت رابطه؛ به بیان دیگر، وابسته است به مخلوطی از پدیده های مثبت و منفی که ویژگی احساسات مخلوط است.

دیدگاه ISTDP

از دیدگاه ISTDP ترومای دلبستگی به غیظ واکنشی نسبت به اشخاص مرتبط با دلبستگی اولیه، به ویژه والدین، می‌انجامد. از آنجا که دلبستگی با احساسات مثبت نیز همراه است، غیظ سبب برای گیفت برانگیخته شدن احساس شدید گناه می شود. بیماران معمولا می‌گویند از میان تمامی احساساتی که در درمان ISTDP تجربه می کنند، گناه از همه دردناک تر است. در نتیجه حتی وقتی که بیمار قادر است نسبت به والدین خود احساس غیظ و یا عشق را تجربه کند گناه اغلب همچنان ناهشیار باقی می ماند و دفاع های نیرومند در برابر تجربه آن فعال می‌شوند. دفاع های کم و بیش آشکار بسیاری را می توان دید که در برابر تجربه گناه به کار می‌افتند، همچون دلیل تراشی و مقصر پنداری و دوپاره سازی. به شکل نامحسوس تری حمله به خود و تخریب خود نیز دفاعی در برابر تجربه گناه اند.

گویی شخص می گوید اگر به قدر کافی تنبیه شوم دیگر مجبور نخواهم بود احساس واقعی گناه را تجربه کنم. به بیان دیگر، بیماران اغلب از نوعی مدل ترمیمی دوگانه خطاکاری و جبران به نوعی مدل درونی سه گانه تغییر موضع می‌دهند، که در آن نه تنها در نقش پرخاشگری ظاهر می شوند بلکه در مقابل تنبیه گر آن پرخاشگری نیز عمل می‌کنند. در سطح، اجتماع این وضعیت معادل است با تمایز میان عدالت اصلاحی و عدالت جزایی و کیفری در مواجهه با جرم و جنایت. در فرا روان شناسی ISTDP، این خودت تنبیهی گناه انگیخته رکن اصلی اختلالات نوروتیک به شمار می‌رود و تجربه گناه، محور شفا و بهبودی. اگر بیمار بتواند تجربه گناه را تاب بیاورد، دیگر نیازی به اجتناب از آن نیست. وقتی دیگر نیازی به اجتناب از گناه نباشد، دیگر به تنبیه خود نیز نیازی نیست. وقتی دیگر به تنبیه خود نیازی نباشد، اختلالات نوروتیک نیز از میان خواهد رفت. تجربه بدنی و فیزیولوژیک گناه عبارت است از احساس سنگینی در ناحیه شکم، که اغلب همراه است با این که گویی نوعی بار سنگین بر روی سینه و شکم است و امعا و احشا به درون کشیده می‌شود.

بیماران اغلب آن را متفاوت از سنگینی غم و اندوه توصیف می‌کنند. در واقع، گناه و اندوه اغلب در خلال فرایند بازگشایی به شدت در هم تنبیده‌اند و دوانلو غالباً از احساسات گرانبار از گناه و اندوه سخن می گوید. تا هنگامی که بیمار هردو احساس را تجربه کند، عموماً نیازی به جدا کردن آنها از هم نیست. با به جنبش درآمدن گسترده ناهشیار، مثلاً در بازگشایی عمده و گسترده، دوانلو می گوید نخستین تجربه گناه از ۸ تا ۱۲ دقیقه طول می کشد و همراه است با درد شدید در ناحیه گردن و بالای سینه.

آلن عباس می افزاید در این وضعیت، دفاع ها و اضطراب غایب است. بیمار به شدت می گرید و نمی تواند حرف بزند و در خیال شخص محبوب کشته شده غرق میشود‌. در تجارب بعدی از میزان تاثیرات جسمانی کاسته می‌شود، اما درد عاطفی به همان شدت و قدرت باقی می ماند. همانگونه که در مورد خشم و غم نیز ضرورت دارد باید گناه حقیقی را از گناه دفاعی تفکیک کرد. توجه به این موضوع بسیار اهمیت دارد زیرا اکثر تجاربی که بیمار آن را گمراه می خواند، در واقع گناه/ پشیمانی حقیقی نیست. این گفته بیمار که احساس گناه می کند که...، عموماً اشاره دارد به گونه دفاعی سرزنش خود که با احساس شرم پیوند دارد تا احساس گناه اصیل. در ISTDP حمله به خود باید روشن و به وقت مقتضی با آن چالش شود. همان گونه که در مدخل بازگشایی تشریح شده، گناه حقیقی عموماً پس از تجربه احساس غیظ، بیش از هر زمان دیگر در دسترس است. به منظور کمک به بیمار برای تجربه احساس گناه باید بیمار را تشویق و ترغیب کرد تا به جای فاصله‌گیری اجتنابی از موضوع تصویرسازی پیوند و تماس و نزدیکی اش را با تصویر حفظ کند.

از آنجا که تماس چشمی برای دلبستگی ضروری است، باید بیمار را وا داشت تا به آن چه در دنیای خیال خود در چشمان شخص محبوبش نمایان می شود نگاه کند و سپس لازم است احساسات برانگیخته شده و واکاوی شود. تجربه سرزنش خود جنبه درمانی ندارد عموماً ضد درمانی است. از این رو، وقتی بیمار در خلال تصویرسازی می گوید احساس گناه می کنم نباید درمانگر تصور کند بیمار در حال تجربه احساس واقعی گناه است. وقتی دچار شک و تردید هستید، احساسات جسمانی و خصوصاً تکانه‌های همراه با آن را بررسی کنید، مثلاً تکانه و میل به برقراری ارتباط یا تسلی دادن، حاکی از گناه حقیقی است، حال آنکه تکانه و میل به قطع ارتباط و کناره گیری، حکایت دارد  از شرم و سرزنش خود. همانگونه که در مدخل بازگشایی محدود گفته شده، گاه در خلال تصویرسازی غیظ فاصله گذاری مفید خواهد بود، اما فاصله گذاری ممکن است تجربه گناه را مختل کند.

مداخله ای که در پی می‌آید برای بیمارانی که تجربه گناه شان مشکل دارند مفید خواهد بود:   درمانگر: ببینید، هردوی ما می‌دونیم که این کاریه که شما هرگز در عمل انجام نخواهند داد، اما اگه واقعاً این کار را انجام داده باشید چه احساسی خواهید داشت؟
 بیمار: آه، احساس وحشتناکی خواهم داشت.
 درمانگر: چه طور این احساس وحشتناک را تجربه می کنید؟ چطور اون را در بدنتون تجربه میکنید؟
 بیمار: آخ، خیلی بده، احساس غم و سنگینی شدید، احساس افتضاحیه! 
ممکن است تجربه احساس گناه با اضطراب چشمگیری همراه باشد. به همین دلیل ممکن است علامت دهی چشمگیری دیده شود. مثلا وقتی بیمار در خیال خود به چشمان شخص محبوب نگاه می‌کند. بسیار اتفاق می افتد که بیماران، حتی کسانی که هیچ نشانه دیگری از تحمل پایان اضطراب ندارند هنگام نزدیک شدن به تجربه احساس گناه دچار حالت تهوع شوند.
درمانگر: چه احساسی دارید وقتی به اون بدن نگاه میکنید؟ بیمار: خیلی بد... احساس گناه می کنم. 
درمانگر: چطور این احساس گناه را تجربه میکنید؟
بیمار: احساس حال بهم خوردگی دارم.
درمانگر: تهوع؟ 
بیمار: آره
درمانگر: احساس خیلی دردناکیه و معمولاً همراه با اون اضطراب زیادی تجربه میشه. اما خیلی مهمه که اینجا از این احساس گناه اجتناب نکنیم. غیر از اضطراب خود گناه رو چه طور تجربه می کنید؟
بیمار: انگار یه وزنه رو شکمم هست.

البته برخی بیمارانی که در این مرحله تجربه تهوع دارند به روش تدریجی بسیار مفصل تری نسبت به این گفتگوی درمانی نیاز دارند. سرانجام، هر چند در ISTDP مشخصاً بر گناهی تمرکز می‌شود که از جرم مرتکب نشده ناشی شده است، توجه به گناه برخاسته از رفتار آسی زای واقعی نیز در درمان اهمیت خاص دارد. لازم است به بیمار کمک شود تا به جای آنکه به شکل دفاعی در آن مبالغه کند یا آن را از کوچک بشمارد، گناه متناسب با آن آسیب را تجربه کند.

وقتی بیمار از اعمال ترمیمی و جبرانی اجتناب می‌کند، باید  به او کمک کرد تا بها و هزینه و منافع گزینه های پیش رو را بفهمند وقتی بیمار به سبب خطاکاری کارهای گذشته اش به نیاز به رنج و عذاب می چسبد، میتوان با این پرسش که چقدر دیگر میخوای بابت این موضوع خودت رو عذاب بدی؟ این دفاع را روشن کنید.



نیاز به مشاوره حضوری در این خصوص دارید ؟!

اگر در این خصوص نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج و یا با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید .



نیاز به ویزیت یا مشاوره در منزل دارید؟

اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید .



نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!

اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید


نظرات