آنچه باید درباره زوج درمانی تلفیقی بدانید

زوج درمانی رفتاری تلفیقی(IBCT)

 
اصول این درمان که توسط جکوبسون و کریستنسن طراحی شده است به شکل زیر است: 
زوج درمانی رفتاری تلفیقی به منظور توسعه زوج درمانی رفتاری سنتی و با تمرکز بر روی پذیرش هیجانی طراحی شد. این تمرکز بر اساس چند پیش فرض است: کلیه روابط نزدیک با یکسری ناسازگاری های واقعی مشخص میشوند، واکنشهای نامناسب به رفتار مشکل زا به اندازه خود رفتار ایجاد مشکل میکنند و تلاشهای مستقیم برای تغییر به همان اندازه که راه حل هستند ایجاد مشکل هم میکنند. بنابراین IBCT  بیشتر بر روی واکنشهای هیجانی به مشکلاتی که زوجین در رابطه زناشویی ایجاد میکنند تمرکز دارد تا بر روی راه حلهایی که زوجین میتوانند برای حل مشکلات به کار گیرند مخصوصا در مواردی که مشکل غیر قابل حل به نظر میرسد.  
در مرحله پس خوراند، درمانگر بر روی موضوعات کلی تمرکز میکند تا بر روی موضوعات اختصاصی مشکل زا. درمانگر یک فرمول بندی براساس تفاوت های زوجین در مورد مشکلات زوجین، رفتارهای قابل درک ولی بی اثر یا خودشکن که زوجین انتخاب میکنند و واکنشهای هیجانی طبیعی که هر یک از زوجین تجربه میکنند را پیشنهاد میکند. همچنین درمانگر توانایی های واقعی زوجین را توضیح داده و پیشنهاد میکند که ممکن است با تجربه کردن آسیبها و  مبارزه های هیجانی روزانه، زوجین میتوانند درک بیشتری از واکنشهای هیجانی داشته و بیشتر به هم نزدیک شوند. 
در مرحله درمان معمولا بر روی واقعه مهمی که اخیرا اتفاق افتاده است(بعنوان مثال جر و بحثی که دیشب اتفاق افتاده بود) و یا اتفاقی که به زودی حادث خواهد شد( مانند مسافرت آخر این هفته) تمرکز میشود. درمانگر از سه راهبرد برای ایجاد پذیرش هیجانی استفاده میکند: ارتباط همدلانه در مورد مشکل، جدایی متحدانه از مشکل، ایجاد تحمل به بعضی از پاسخهایی که مشکل محرک شروع آنها بوده است. 
برای تسهیل ارتباط همدلانه، درمانگر تلاش میکند احساسات آسیب پذیر را از زوجین استنباط و آشکار کند و زوجین نسبت به این احساسات که واکنش های قابل درکی هستند ابراز همدلی کنند. برای تسهیل جدایی متحدانه از مشکل، درمانگر کمک میکند تا زوجین به عقب برگشته و موضع توصیفی و نه قضاوتی در مورد مشکل را اتخاذ کنند. ممکن است درمانگر زوجین را تشویق کند تا مراحلی را که در مدت الگوی مشکل دار اتخاذ کردند را توصیف کنند تا محرکهایی که احساسات آنها را ایجاد و تقویت کرده است مشخص گردند تا رفتار الگو شده ایشان مورد توجه قرار گیرد و معلوم شود نوسان در هیجانات به چه علتی بوده است( بعنوان مثال تلاش معمول در مورد کودک اندکی شدید بود زیرا زوجین به هم احساس نزدیکی میکردند) سپس برای الگوی رفتاری مشکل زا نامی گذاشته می شود.  
برای تسهیل ایجاد تحمل، درمانگر زوجین را وارد تحلیلی از اعمال مثبت و منفی در مورد تفاوتهای زوجین و الگوهای رفتاری مشکل زا میکند. ممکن است درمانگر از زوجین بخواهد عمدا رفتار مشکل زا را در منزل یا جلسه درمانی انجام دهند تا هر یک از زوجین نسبت به الگوی رفتاری آگاهتر شود و آن را کمتر بکار گیرند. 
 درمانگر  IBCT در استفاده از روشهای مستقیم که در زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT)برای تغییر استفاده میشوند آزاد است. 
 
اولین بار در سال 2000 میلادی جکوبسون و کریستنسن این درمان را بر روی 21 زوج که از اختلافات زناشویی شاکی بودند در یک مطالعه کارآزمایی بالینی مورد آزمون قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که رفتار درمانی تلفیقی بیشتر از رفتار درمانی سنتی رضایت از رابطه زناشویی را افزایش میدهد. 
در سال 2004 نیز کریستنسن و همکاران مجددا بر روی 134 زوج مطالعه مذکور را تکرار کردند و به نتایج مشابهی رسیدند. 
 
IBCT بر اساس TBCT طراحی شده است ولی در آن به ناراحتی زوجین و طراحی مداخله توجه خاصی شده است. موثر بودن IBCT  در سه مورد کارآزمایی بالینی تایید شده است و یکی از این مداخلات از پیگیری 5 ساله برخوردار بود. اثر بخشی درمان IBCT در یک مطالعه گسترده بر روی روابط زناشویی سربازان آمریکایی نیز توسط دپارتمان روابط عاشقانه سربازان مورد تایید قرار گرفت. همچنین در یک مطالعه ملی که بر روی یک حجم نمونه ای که معرف جامعه آمریکای بود معلوم شد که این درمان بر روی متغیرهای ارتباطی و فردی موثر است. 
 
عوامل درمانی در زوج درمانی رفتاری تلفیقی

1- اتحاد درمانی بین مراجع و درمانگر: با استفاده از تحلیل عاملی معلوم شده که اتحاد درمانی از اجزاء زیر تشکیل شده است:  اتحاد بین مراجع و درمانگر، اتحاد بین زوجین در مورد درمان،  اتحاد زوجین و درمانگر در مورد درمان. 
2- اصلاح رفتارها 
3- اصلاح هیجانها 
4- اصلاح باورها به واسطه اصلاح رفتار و هیجان. 
اثر بخش زوج درمانی رفتاری تلفیقی در خارج ایران مکررا مورد آزمون قرار گرفته است. از جمله میتوان به مطالعه جکوبسون در سال 2000 اشاره کرد. نتایج این پژوهش نشان دادند که رفتار درمانی تلفیقی برای زوجین میتواند جانشین مناسبی برای رفتار درمانی سنتی باشد و این روش بهتر از رفتار درمانی سنتی توانست پذیرش برای تغییر را ایجاد کند.

از زوج درمانی مبتنی بر رفتار درمانی تلفیقی برای درمان سایر اختلالات نیز استفاده شده است

روتندا و همکاران در سال 2008 ازIBCT برای درمان سوء مصرف مواد در مبتلایان به PTSD استفاده کردند. در این مطالعه 19 مرد بزرگسال درمان شدند و نتایج پژوهش نشان دادند که IBCT برای درمان سوئ مصرف مواد در میتلایان به PTSD موثر است.

در سال 2017 کریستنسن به همراه باس نتایج یک تحقیق 5 ساله در مورد IBCT را منتشر کردند. نتایج این پژوهش با نتایج دو پژوهش قبلی همخوانی داشت و محققین به این نتیجه رسیدند که IBCT برای افزایش رضایت از رابطه زناشویی روش موثری است
ساختار درمان در IBCT:

در این درمان که بر روی مراجعین غیربستری و سرپایی انجام میشود یک درمانگر و زوج حضور دارند. در این درمان حداکثر 26 جلسه 50 دقیقه ای داریم که هر هفته برگزار میشوند. سه جلسه اول برای ارزیابی و جلسه چهارم برای ارائه پس خوراند به زوجین است. دو جلسه آخر برای ارائه خلاصه درمان و خاتمه درمان است. سایر جلسات برای مداخله هستند.
ساختار و مدت جلسات با توجه به نیاز زوجین تغییر میکنند ولی جلسات 50 دقیقه ای که هفتگی برگزار میشوند برای اکثر زوجین مناسب هستند. برای سایر زوجین میتوان با توجه به شرایط زندگیشان از جلسات 2 ساعته استفاده کرد. هنگامی که زوجین بتوانند به آرامی در مورد مشکلات زندگی مشترک گفتگو کنند و متوجه شوند که درک بهتری از یکدیگر دارند و کمتر احساس کنند که از یکدیگر ناراحت هستند میتوان گفت که درمان موفق بوده و به پایان درمان رسیده ایم. ساختار IBCT انعطاف پذیر است. درمانگر و زوجین بر اساس موضوعات و اتفاقات پیش آمده برنامه درمان و اهداف آن را طراحی میکنند. این برنامه درمانی نیز در صورت لزوم تغییر میکند.

جلسات مبتنی بر پذیرش هستند یعنی ابتدا تلاش میشود تا زوجین تغییر را بپذیرند. در این جلسات بر چهار موضوع تمرکز میشود:

1- بحث های عمومی در مورد تفاوتهای زن و مرد و الگوهای ارتباطی ناشی از این تفاوتها.
2- بحث در مورد حوادث پیش رو که باعث تعارض و سرخوردگی زوجین میگردد.
3- بحث در مورد حوادث جدید که باعث ناراحتی شده اند.
4- بحث در مورد تعامل مثبت بین زوجین.
در جلسات درمانی از فنون زیر استفاده میشود:
1- مهارت حل مسئله
2- مهارت حل تعارض
3- همدلی
4- دور شدن و جدایی از مشکل
5- پذیرش
6- افزایش تحمل
7- آموزش مهارتهای همسر داری و روشهای رفتار درمانی سنتی

پژوهشگران ایرانی نیز در سال 1392 تحقیق مشابهی را انجام دادند. در این مطالعه اثر بخشی زوج درمانی رفتاری- تلفیقی و زوج درمانی شناختی- رفتاری روی باورهای ارتباطی زوجین متقاضی طلاق در تبریز مقایسه و بررسی شد. در این پژوهش 21 زوج وارد مطالعه شدند و درسه گروه قرار گرفتند. گروه اول درمان رفتاری- تلفیقی و گروه دوم درمان شناختی رفتاری را دریافت کردند و گروه سوم گروه کنترل بودند. از پرسشنامه باورهای ارتباطی به صورت پیش آزمون- پس آزمون استفاده شد. گروههای آزمایش در 10 جلسه درمانی شرکت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که هر دو شیوه رفتاری- تلفیقی و رفتاری- شناختی در کاهش باورهای ناکارآمد ارتباطی موثرند و زوج درمانی رفتاری- تلفیقی از زوج درمانی رفتاری- شناختی موثرتر است.

نیاز به مشاوره حضوری در این خصوص دارید ؟!

اگر در این خصوص نیاز به مشاوره حضوری دارید می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ با پزشک و روانشناس متخصص ٬ دکتر حسین موسی زاده مستقیما تماس حاصل فرمایید و با نحوه مشاوره ایشان آشنا شوید ٬ در صورت تمایل به رزرو وقت ملاقات با منشی دفتر مورد نظر واقع در تهران و یا کرج و یا با شماره ۰۹۰۱۶۵۳۲۸۲۸ تماس حاصل فرمایید .

نیاز به ویزیت یا مشاوره در منزل دارید؟

اگر ترجیح می دهید که مشاوره در منزل شما صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۱۲۰۳۴۶۰۱۱ تماس حاصل فرمایید .

نیاز به مشاوره تلفنی یا مشاوره تصویری دارید ؟!

اگر ترجیح می دهید مشاوره بصورت آنلاین و تلفنی یا تصویری از طریق برنامه هایی نظیر Whatsapp , IMO , Skype و .. صورت گیرد ٬ برای تعیین نوبت و هماهنگی می توانید با شماره ۰۹۳۵۸۹۰۸۸۱۹ تماس حاصل فرمایید